Định mức lao động là gì? Cách thức tính định mức lao động 

Định mức lao động là một khái niệm quan trọng trong quản lý nhân sự và sản xuất. Đặc biệt là trong các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh. Đây là quy trình xác định mức độ lao động cần thiết để thực hiện một công việc cụ thể. Giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu lao động của mình. Từ đó có thể tăng cường quản lý nhân sự và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về định mức lao động là gì? Vai trò và cách thức tính toán định mức lao động một cách hiệu quả. Xem thêm chi tiết trong các phần tiếp theo!

Định mức lao động là gì?

Định mức lao động là các quy định về số lượng hoặc khối lượng công việc. Liên quan đến chất lượng sản phẩm và thời gian lao động. Đây là tiêu chuẩn quy định cho từng nhóm công việc, nhóm lao động cụ thể trong một phạm vi nhất định. Việc xây dựng định mức lao động phải căn cứ vào năng lực, trình độ của người lao động. Cũng như yêu cầu công việc và tiêu chuẩn lao động. Đây là cơ sở để tổ chức và quản lý lao động hiệu quả.

Theo quy định của pháp luật, định mức lao động là một trong những tiêu chuẩn quan trọng để xác định mức lương, thỏa thuận hợp đồng lao động và trả lương cho người lao động. Do đó, việc xây dựng và tuân thủ định mức lao động là trách nhiệm của người sử dụng lao động. Dựa trên các nguyên tắc do Chính phủ ban hành. Định mức lao động cũng ảnh hưởng trực tiếp đến đơn giá tiền lương, giá thành sản phẩm và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Tại sao cần xây dựng định mức lao động?

Mục tiêu của việc xây dựng định mức lao động (ĐMLĐ) là tạo ra một hệ thống công bằng và minh bạch. Đồng thời đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp của cả người lao động và người sử dụng lao động. ĐMLĐ là cơ sở để thương lượng, bàn bạc cụ thể về các loại định mức và nguyên tắc quản lý trong quan hệ lao động.

Việc xác định ĐMLĐ có vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp và mâu thuẫn. Giúp pháp luật can thiệp và xử lý một cách dễ dàng. Giúp tạo ra một môi trường lao động ổn định và phát triển. Đồng thời bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên trong quan hệ lao động.

Vai trò định mức lao động

ĐMLĐ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành một môi trường làm việc hiệu quả. Giúp giảm thiểu chi phí nhân công và tối ưu hóa quá trình sản xuất.

ĐMLĐ đảm bảo các nguyên tắc và tăng cường tốc độ tăng năng suất lao động. Nhờ vào ĐMLĐ, doanh nghiệp có thể đạt được mức độ hiệu suất cao hơn. Và duy trì sự cạnh tranh trong thị trường.

ĐMLĐ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường năng suất lao động trung bình. Giúp tăng hiệu suất làm việc của toàn bộ hệ thống.

ĐMLĐ là cơ sở để quyết định đơn giá và tiền lương. Việc sử dụng ĐMLĐ trong quy trình trả lương cho người lao động giúp đảm bảo tính công bằng trong quản lý nhân sự của doanh nghiệp.

Nguyên tắc trong định mức lao động là gì?

• Định mức lao động phải được thực hiện dựa trên việc tổ chức lao động một cách khoa học và sản xuất hợp lý. Phù hợp với từng bước công việc và quy trình sản xuất.
• Mức lao động cần được xây dựng dựa trên cấp bậc của công việc, trình độ đào tạo của người lao động, và tiêu chuẩn kỹ thuật của thiết bị, máy móc. Để đảm bảo tính hợp lý và tiên tiến. Đồng thời, nó cũng phải đảm bảo đúng quy định về thời gian làm việc của doanh nghiệp.
• Thời gian áp dụng thử mức lao động trước khi chính thức ban hành được quy định tùy thuộc vào tính chất công việc. Nhưng không vượt quá 3 tháng. Và việc đánh giá kết quả áp dụng thử là bước không thể thiếu.
• Đối với trường hợp mức thực tế thực hiện khác biệt đáng kể so với mức được giao, doanh nghiệp phải điều chỉnh lại mức lao động để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả.
• Cuối cùng, định kỳ phải rà soát, đánh giá và điều chỉnh mức lao động. Để nắm bắt các biến động trong quá trình sản xuất và đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp. Và nên tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động trong quá trình này.

Các thuật ngữ liên quan định mức lao động.

Mức Sản Lượng (MSL), đại diện cho số lượng sản phẩm hoặc khối lượng công việc mà một người lao động hoặc một nhóm người lao động cần hoàn thành trong một khoảng thời gian nhất định.

Mức Thời Gian (MTG) là thời gian mà một người lao động hoặc một nhóm người lao động cần để hoàn thành một đơn vị sản phẩm hoặc một khối lượng công việc.

Bước Công Việc được thực hiện bởi một hoặc một nhóm người lao động tại một nơi làm việc cụ thể. Công việc này có thể được chia thành các thao tác, động tác, hoặc cử động khác nhau.

Nghiên cứu về MSL và MTG có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định đơn giá tiền lương theo sản phẩm. Đơn giá = (PC + LCBCV) x MTG.

Trong đó LCBCV là lương cấp bậc công việc và PC là phụ cấp mang tính lương cho công việc đó.

Cách tính định mức lao động là gì?

Dưới đây là công thức mà các doanh nghiệp có thể tham khảo:

Tsp =  Tsx + Tcn + Tpv + Tql.

Trong đó:

• Tsp: Mức lao động của một đơn vị hàng hóa, sản phẩm.
• Tsx: Mức lao động sản xuất.
• Tcn: Mức lao động công nhân chính.
• Tpv: Mức lao động phụ trợ, phục vụ.
• Tql: Mức lao động quản lý.

Cách tính Tcn được thực hiện bằng cách tổng hợp thời gian định mức (dựa trên phương pháp thống kê) của công nhân chính trong việc thực hiện sản phẩm trong điều kiện cụ thể. Trong trường hợp sản xuất đòi hỏi nhiều quy trình, công đoạn và sử dụng nhiều máy móc. Có thể áp dụng phương pháp bình quân để tính toán thời gian.

Cách tính Tpv là tổng thời gian thực hiện các công việc phụ trợ. Hoặc dựa trên tỷ lệ phần trăm so với Tcn. Hoặc dựa trên tỷ lệ phần trăm định biên lao động phụ trợ so với công nhân chính.

Các phương pháp định mức lao động là gì?

Trong quá trình định mức lao động, có nhiều phương pháp khác nhau để tính toán mức độ lao động phù hợp. Dưới đây là 4 phương pháp phổ biến được sử dụng:

Phương pháp thống kê kinh nghiệm

Phương pháp này dựa trên số liệu thống kê về năng suất của người lao động và kinh nghiệm của các chuyên gia định mức hoặc nhân viên kỹ thuật có kinh nghiệm. Trình tự xây dựng định mức theo phương pháp này như sau:

• Bước 1: Thống kê năng suất lao động của từng công việc cần định mức.
• Bước 2: Tính toán năng suất lao động trung bình.
• Bước 3: Tư vấn và tham khảo ý kiến của quản lý và các chuyên gia để xác định mức định mức dựa trên năng suất trung bình đã tính toán.

Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, dễ thu thập dữ liệu, tiết kiệm thời gian, chi phí. Tuy nhiên, hạn chế là không đánh giá được sự lãng phí và cải tiến. Từ đó không thúc đẩy được sự cải thiện và tăng năng suất. Do đó, phương pháp này thích hợp cho doanh nghiệp mới hoặc trong giai đoạn thử nghiệm sản xuất.

Phương pháp phân tích tính toán:

Phương pháp phân tích trong định mức lao động nghĩa là gì? Phương pháp này dựa trên phân tích chi tiết cấu trúc công việc và các yếu tố hao phí thời gian. Sử dụng các tài liệu kỹ thuật để định mức. Trình tự thực hiện phương pháp này như sau:

• Bước 1: Phân chia công việc/sản xuất thành các bộ phận hợp lý và loại bỏ các phần thừa.
• Bước 2: Tạo ra quy trình công nghệ chi tiết để xác định định mức cơ sở và chế độ làm việc tối ưu.
• Bước 3: Xác định các định mức kỹ thuật để thực hiện từng bước cụ thể của công việc.

Ưu điểm của phương pháp này là xây dựng định mức nhanh chóng và chính xác. Nhưng yêu cầu có cán bộ định mức có kiến thức sâu rộng về lĩnh vực và kỹ thuật. Phương pháp này thường được sử dụng trong các doanh nghiệp sản xuất hàng loạt với quy mô lớn.

Phương pháp phân tích, khảo sát:

Phương pháp này tập trung phân tích cấu trúc công việc và các yếu tố gây lãng phí thời gian. Đồng thời, nó còn dựa vào việc thu thập dữ liệu thực tế về việc sử dụng thời gian của người lao động tại nơi làm việc. Cách tiến hành bao gồm:

• Bước 1: Phân tích cấu trúc công việc và loại bỏ các phần không cần thiết.
• Bước 2: Thiết lập quy trình công việc chi tiết và xác định chế độ làm việc tối ưu.
• Bước 3: Thu thập dữ liệu thời gian thực tế từ người lao động. Và dựa trên dữ liệu này để xác định định mức.

Ưu điểm của phương pháp này là tính khoa học và sự thực tế cao. Nó giúp phát hiện ra những hạn chế và thao tác thừa để cải thiện hiệu suất công việc. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi cán bộ định mức phải có kiến thức sâu rộng. Và đầu tư nhiều công sức, kinh phí và thời gian. Thích hợp cho các doanh nghiệp sản xuất hàng loạt với quy mô lớn.

Phương pháp So sánh điển hình:

Phương pháp này dựa trên việc đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian làm việc của các công việc điển hình. Cách thực hiện bao gồm:

• Bước 1: Xác định quy trình và chia chúng thành nhóm có cấu trúc tương đồng. Chọn ra các công việc điển hình từ mỗi nhóm.
• Bước 2: Xác định định mức lao động cho các công việc điển hình.
• Bước 3: So sánh hệ số quy đổi cho mỗi quy trình với hệ số điển hình của nhóm. Và xác định hệ số chuyển đổi.

Phương pháp này giúp đánh giá mức độ phù hợp của các công việc so với công việc điển hình. Nhưng cũng đòi hỏi cán bộ kỹ thuật và chuyên gia tham gia để xác định hệ số chuyển đổi.

Tổng kết

Trên đây là tất cả thông tin về định mức lao động là gì cũng như các vai trò của ĐMLĐ đối với các đơn vị kinh doanh. Hiểu và áp dụng đúng cách các phương pháp tính định mức lao động là chìa khóa quan trọng để tối ưu hóa quản lý nhân sự và sản xuất trong môi trường kinh doanh ngày nay. Bằng cách này, doanh nghiệp có thể đảm bảo rằng họ sử dụng lao động một cách hiệu quả nhất. Đồng thời tăng cường năng suất và cải thiện hiệu quả hoạt động.

Tham khảo dich vụ của chúng tôi: Dịch vụ cung ứng lao động